• Abstract

Özbekler, Afganistan’dan başlayıp İran üzerinden bu topraklara göç edenardından da İstanbul’un önemli ve merkezi konumlarında yapılanan tasavvuf, edebiyat,mimari ve yaşam tarzları ile hem Osmanlı hem de Milli Mücadele döneminde kritikroller üstlenmiş bir millettir. İstanbul’un stratejik bölgelerinde kurdukları tekkeler ilehac yolculuğundaki seyyahlar için bir durak, Orta Asya ile ilişkileri güçlendirmek içinönemli bir merkez ve işgal yıllarında silah ve subayların Anadolu’ya sevk edilmesi iletarihi ve siyasi açıdan önem taşımaktadır. Üsküdar ve Kadırga’daki Özbekler Tekkeleri, Osmanlı ve Cumhuriyetdönemlerinde hem dini hem de milli işlevleriyle dikkat çeken önemli mekânlardır. MilliMücadele döneminde, Anadolu’ya silah ve istihbarat aktarımı ile gönüllülerin sevkedildiği stratejik merkezler olmuş, özellikle Ata Efendi, Karakol Teşkilatı’ndaki rolüylebu mücadelede ön plana çıkmıştır. Üsküdar Özbekler Tekkesi Haziresi, tarih boyuncaburada görev yapmış şeyhler ve Orta Asya’dan gelen önemli kişilere ait mezartaşlarıyla, İstanbul ile Türkistan arasındaki kültürel ve siyasi bağların bir göstergesidir.Abdullah Efendi, Yahya Efendi ve Mehmed Said Efendi gibi şahsiyetler bu haziredeyatmaktadır. Cumhuriyet döneminde tekkeler kapatılmasına rağmen, Özbekler TekkesiTürk tasavvuf ve sanat musikisinin sürdürüldüğü bir okul haline gelmiştir. KutsiErgüner, bu mekânlardaki Özbek Pilavı geleneği ve musiki toplantılarının ruhunuanılarında etkileyici bir şekilde aktarmıştır. Günümüzde ise özellikle Kadırga BuharaÖzbekler Tekkesi, yapılan restorasyonlar sayesinde kültürel miras olarak korunarakyeni nesillere aktarılmaktadır.